ZLSF.NL

Het Oud-Limburgs Schuttersfeest: ‘t grootste en belangrijkste feest

Veel van de bij de drie zuidelijke schuttersbonden aangesloten schutterijen namen vlak na de oorlog ook deel aan het Oud Limburgs Schuttersfeest (OLS). Dit zogenaamde OLS was en is het grootste schuttersfeest in Nederlands en Belgisch Limburg. Thans nemen hier ruim 160 schutterijen aan deel, afkomstig uit de beide Limburgen. Circa 50 jaar geleden was het OLS ook al een zeer groot schuttersfeest. Op het OLS waren de schutterijen uit Zuid-Limburg destijds welkome deelnemers omdat het grote kleurige groepen waren met een mooi uniform en met een rijke traditie, een lust voor het oog. De uniformering was toentertijd nog geen gemeengoed bij alle schutterijen. De schutterijen meer noordelijk uit Limburg hadden dikwijls nog geen uniform, maar droegen slechts een pet en een sjerp. De zuidelijke schutterijen waren bewapend met geweren en waren bovendien actief met het exerceren, zoals dit in het Nederlands leger werd uitgevoerd.

Schutterijen uit Zuid-Limburg wonnen prijzen maar niet het schieten

Tijdens de schuttersfeesten worden tal van prijzen uitgereikt, variërend van onder meer de beste uitvoering van de muziek tot de prijzen voor de houding tijdens de optocht of de vele individuele prijzen voor het mooiste koningspaar en de beste generaal. Met hun uitdossing en deelname aan exercitie en muziek wonnen de zuidelijke schutterijen doorgaans veel van de prijzen voor de zogenaamde nevenwedstrijden, zoals de optocht, het defilé (d.i. de para­depas voor de eregasten), individuele wedstrijden voor mooiste generaals, bielemannen en koningsparen, exercitie en muziekwedstrijden. Alleen het winnen van de schietwedstrijden van het OLS wilde niet lukken. En aan het winnen van de schietwedstrijd is de grote eer verbonden dat de schutterij die het schieten wint het OLS het daaropvolgend jaar in eigen dorp of stad organiseert. Om die reden lukte het ook niet om het OLS eens in het zuiden van deze provincie te organiseren, omdat hiervoor dus het schieten gewonnen moet worden.

Daarom een eigen feest: het Zuid-Limburgs Federatiefeest (ZLF)

Juist de organisatie van een dergelijk groot schuttersfeest als het Oud Limburgs Schuttersfeest (OLS) was een hele eer. Maar het was ook financieel zeer belangrijk voor de schutterij, wanneer deze het OLS mocht organiseren. Daarom werden de hoofden in Zuid-Limburg bij elkaar gestoken om te bekijken wat daaraan veranderd kon worden. De schutterijen van de drie zuidelijke schuttersbonden Eendracht Born-Echt, St. Gerardus Amstenrade en R.K. Zuid-Limburgse Schuttersbond te Eys kwamen tot de conclusie dat zij met een eigen schuttersfeest wilden beginnen, waarvan de organisatie niet afhankelijk zou zijn van het winnen van een bepaalde wedstrijd, zoals het schieten tijdens het OLS. Daarom ligt een roulatiesysteem ten grondslag aan de organisatie van het Zuid-Limburgs Federatiefeest. Om toerbeurt per bond en via loting per vereniging wordt bepaald welke schutterij het feest organiseert. Op die manier komen alle bij de drie genoemde schut­tersbonden in Zuid-Limburg aangesloten schutterijen een keer aan de beurt.

Het Zuid-Limburgs Federatiefeest heeft eigen charme

De aanleiding voor het Zuid-Limburgs Federatiefeest (ZLF) is thans achterhaald en dat is maar goed ook. De zuidelijke schutterijen slaagden er voor en vlak na de oorlog niet in om de schietwedstrijd van het belangrijkste schuttersfeest, het zogenaamde OLS te winnen en daarom kon dit grootse OLS ook niet in het zuiden gehouden worden. Allengs verbeterden echter de schietresultaten van de schutterijen in Zuid-Limburg ten opzichte van hun zusterverenigingen noordelijker in de provincie. Zo won Margraten in 1953 het OLS en vanaf 1970 tot heden wonnen maar liefst dertien schutterijen aangesloten bij de Zuid-Limburgse Federatie het OLS en organiseerden dit grootste schuttersfeest het jaar daarna. Het ZLF heeft evenwel in de loop der afgelopen vijftig jaren zo’n eminente plaats op de Limburgse schutterskalender ingenomen dat het feest niet meer weg te denken is. Veel bezoekers en deelnemende schutters voelen zelfs meer voor het ZLF dan voor het OLS, omdat het ZLF wat kleinschaliger is. Voor de bezoekers is het daarom veel overzichtelijker en de schutters kunnen er vele oude bekenden van andere schutterijen treffen. Het ZLF is daarom een aantrekkelijk feest en trekt tevens een vast en groot publiek, dus ook bij de toeschouwers valt dit typische schuttersfeest in de smaak.

‘t Grootste schuttersfeest na het OLS

Het allereerste schuttersfeest van de Zuid-Limburgse Federatie werd in 1949 in Buchten georganiseerd. Het Zuid-Limburgs Federatiefeest (ZLF) wordt twee weken na het grootste schuttersfeest, het Oud Limburgs Schuttersfeest (OLS), georganiseerd in de julimaand. Het ZLF is het op een na grootste schuttersfeest in de beide Limburgen (de Nederlandse en de Belgische provincie Limburg) en wordt daarom in de media dikwijls aangeduid als het mini-OLS, als kleinere broer van het Oud-Limburgs Schuttersfeest. Een ander schuttersfeest, dat speciaal voor vrouwen gehouden wordt, het zogenaamde Limburgs Dames Schuttersfeest, zit echter behoorlijk in de lift en groeit nog steeds. Qua deelnemende schutterijen is het Zuid-Limburgs Federatiefeest nog altijd groter en ook de vele nevenwedstrijden zijn tijdens het ZLF veel grootser opgezet. Zo wordt tijdens het ZLF uitgebreid aandacht geschonken aan de muziekwedstrijden, de uitoefening van de exercitie, evenzeer als de uitgebreide beoordelingen van konings- en keizersparen, generaals, bielemannen, marketentsters e.a. Echter in vergelijking met het aantal schutters onder de schietboom wint het Limburgs Dames Schuttersfeest het pleit, omdat daar met name de laatste jaren grote aantallen damesdrietallen aan de schietwedstrijd deelnemen.

Bron: Luc Wolters